A (1114) | B (527) | C (326) | D (413) | E (571) | F (239) | G (275) | H (942) | İ (454) | J (19) | K (840) | L (165) | M (1275) | N (492) | O (286) | P (298) | R (355) | Ş (870) | T (498) | Ü (161) | V (201) | Y (198) | Z (205)
Başlıksıralama simgesi Yazı
Atâullah

Allahın hediyesi, ihsanı, lütfu.

Atâullah (Atâî Ahmed) Efendi

Osmanlılar zamânında Anadolu'da yetişen âlimlerden ve evliyâdan. Sultan İkinci Selîm Hanın hocasıdır. İsmi Ahmed, lakabı Atâullah, ünvânı Molla ve Hâce'dir. MollaAtâullah veya Atâî Ahmed Efendi diye tanınır. Doğum târihi belli değildir. İzmir'e bağlı...

Atavizm

Bir kişinin atalarında bulunan işlevsel ve anatomik özelliklerin kuşaklar sonra yeniden ortaya çıkması

 

Ateist

Dehrî, dinsiz.
Kötülüklerin en kötüsü, Allahü teâlâya inanmamak (ateist olmak) tır. (Hadîs-i şerîf-Berîka)
Ateistler, Allahü teâlâya inanmazlar. "Her şey tabîat kânunları ile vâr oluyor. Bir yaratıcı...

Ateş yerine kül

Silsile-i aliyye büyüklerinden Bayezid-i Bistami hazretleri; iki katlı bir evin dibinden geçerken, yukarıdan tepesine bir leğen kül döküldü. Kadın, özür diledi, görmediğini söyledi. Bistami hazretleri, (Çok şükür, ateş dökülmesi gereken başa kül döküldü ucuz kurtulduk) dedi.

Ateşbâz Velî

Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretlerinin meşhûr talebelerinden ve bağlılarından. Hayâtı hakkında yeterli bilgi yoktur. Doğum yeri ve yılı belli değildir. 1285 (H.684)te Konya'da vefât etti.

Kendisinin asıl adı Yûsuf, babasının adı ise İzzedd...

Ateşi bilen, mum gibi olur

Kim ölüme hazırlanırsa, huyu güzel olur. İnsan, yalnız ateşte yanmayı düşünse aklı gider, mum gibi olur.

Âmir, vazife verdiği arkadaşa tam güvenmeli. Onun kendisinden daha kabiliyetli, ihlâslı olduğuna inanmalı. Bu zor iştir, ancak çok güzeldir...

Ateşperest

Ateşe tapan, mecûsî. Zerdüşt tarafından kurulan bâtıl dîne inanan.
Ateşperestler Cehennem'in Hutame denilen beşinci tabakasında yanacaklardır. Birini görünce kendi elini veya onun elini öpmek ve eli göğse koymak ve eğilmek ve yere kapanmak ateşperest...

Ateşperestlik

Mecûsîlik, ateşe tapma.

Ateşte sonsuz yanmak ne demek?

İmanı olmayan kimsenin Cehennem ateşinde sonsuz yanacağını Peygamber efendimiz haber verdi. Bu haber elbette doğrudur. Buna inanmak, Allahü teâlânın var olduğuna, bir olduğuna inanmak gibi lazımdır.

Atıf

Meyleden, bağlayan.

Atıfa

Meyleden, bağlayan.

Atıfet

Bir sebebi bulunmadan duyulan sevgi.

Atik

Serbest bırakılan. Soyu temiz, genç.

Atike

Serbest bırakılan. Soyu temiz, genç.

Atiye

Bağış, verme, iyilik.

Atiyye

İhsan, lütuf, muhtaç olanlara yapılan bağış. (Bkz. Atâ)
Kim dilencilik kapısını açarsa, Allahü teâlâ dünyâda ve âhirette ona fakirlik kapısını açar. Kim Allahü teâlânın rızâsını kasdederek atiyye kapısını aç...

Atpazarlı Osman Fadlı Efendi (Kutup Osman)

İstanbul'da yetişen büyük velîlerden. 1632 (H.1041)'de Şumnu kasabasında doğdu. Fâtih'te Atpazarı denilen yerde oturduğu için; "Atpazarı Şeyhi Osman Efendi" nâmıyla şöhret buldu. Kıbrıs'ta ise Kutup Osman ismiyle bilinir. 1691 (H.1102) senesinde Kıbrıs'ın...

Atropin

Belladonna ( Güzel Avrat Otu ) adlı bitkiden elde edilen bir alkaloiddir. Tıpta çok değişik kullanım alanları vardır. Örneğin, göz dibinin muayenesinde, göz bebeğinin genişletilmesi için, ayrıca anesteziden önce üst solunum yollarında salgıların azaltılması i...

Avâm

Amme'nin çoğulu, halk, topluluk.
1. Müctehid (âyet ve hadîslerden şer'î yâni dînî hükümler çıkaran İslâm âlimi) olmayan, mukallid (yâni mezhebinin usûl ve kâidelerini anlayıp taklîd eden).

Avdan Baba

On birinci yüzyılda yaşayıp Anadolu'nun Türkleşmesinde ve İslâmlaşmasında rol oynayan mücâhid velîlerden. Doğum ve ölüm târihleri bilinmemektedir.

Avl

İslâm mîrâs hukûkunda belirli hisse (pay) sâhiplerinin (Eshâb-ı ferâizin) mîrâstan alacakları payların toplamının ortak paydadan fazla olma hâli.
Avlde, hisse sâhibi mîrâscıların hisseleri orantılı olarak eksilir. (Seyyid Şerîf Cü...

Avn Bin Abdullah

Büyük velîlerden ve Tâbiînin tanınmışlarından. Doğum târihi belli değildir. Medîne'den Kûfe'ye hicret ederek orada yerleşti. Kesin olarak bilinmemekle berâber 733 (H.115) senesinde vefât ettiği bildirilmektedir.

Avni

Yardım eden, kafadar.

Avniye

Yardım eden, kafadar.

Avret

1. İslâmiyet'te akıllı ve bâliğ (ergen ve evlenecek yaşa gelmiş) olan kimsenin namaz kılarken açması veya her zaman başkasına göstermesi ve başkasının bakması haram (günâh) olan yerleri.

Allahü teâlâ âyet-i kerîmede meâlen buyurdu ki:

Avret mahalli ne demektir

Sual: Avret mahalli ne demektir? Namazda nasıl dikkat etmeli?
CEVAP

Avrupa’daki müslümanlar

Sual: Buraya çeşitli İslam ülkelerinden gelen bazı müslümanlar, "Avrupa gayrı müslim diyarıdır. Avrupa’da kanunlara uymamak günah olmaz" diyorlar. Avrupa’da müslümanların hareketleri nasıl olmalıdır?
CEVAP
İbni Âbidin hazretleri...

Avşar

İşi hemen yapan.

Ay hâlini kocadan gizlemek

Sual: Ay hâlindeki kadına yaklaşmak ve kadının ay hâlini kocasından gizlemesi günah mıdır?
CEVAP
Evet, her ikisi de günahtır. Kadın, ay hâlini kocası sorunca, bildirmezse, büyük günah olur. Peygamber efendimiz, (Ay hâlinin [hayzının] başladığını ve bittiğini kocasından saklayan kadın...

Ayak

 

Ayakkabıcının korkusu

Âbidin biri ibadet etmek üzere dağa çıkar. Bir gece rüyasında "Falan ayakkabıcıya git! Senin için dua etsin" denir. Âbid dağdan iner, adamı bulur, ne iş yaptığını sorar. Adam, gündüzleri oruç tutup, ayakkabı işlerinde çalıştığını, kazandığı para ile ailesini geçindirdikten sonra fazlasını tasadduk ettiğini...

Ayakkabıları camide arkaya bırakmak

Sual: Ayakkabımı caminin girişindeki ayakkabılıklara koydum. Bir arkadaş, “Ayakkabı namaz kılanın solunda bulunması gerekir” dedi. Evimizde de ayakkabılar arkada kalıyor. Ayakkabıları arkaya koymanın mahzuru var mıdır?
CEVAP

Âyât-ı Hırz

...

Âyât-ı Hırz

Okunduğunda veya üzerinde taşındığında Allahü teâlânın muhâfazasına (korumasına) kavuşmaya vesîle (sebeb) olan âyet-i kerîmeler.

Ayb

Kusur ve utanılacak şey.