Sual: Genelde atasözlerini, tecrübelere dayanılarak söylenmiş ve bir toplum tarafından onaylanmış sözler olarak bildiriyorsunuz. Ataların akla ve dine aykırı hiç sözleri olmaz mı? Ben bir tane buldum. Bakalım ne diyeceksiniz? Dinimizde camiler açık, herkes açıkça ibadet ediyor, ibadet gizli olmaz. Bir de, kabahatin gizlisi de, açığı da günahtır. Öyleyse, (İbadet de gizli, kabahat de gizlidir) atasözü tamamen yanlış değil mi?
CEVAP
Kesinlikle yanlış değil; çok güzel bir sözdür. Dinimize uygundur, hadis-i şeriflere uygundur. Evet, kabahatin gizlisi de, açığı da suçtur; fakat kabahati açık işlemek daha çirkindir. Atasözünde bu vurgulanmak isteniyor. Kabahatin gizlenmesini, açığa vurulmaması gerektiğini bildiren iki hadis-i şerif meali şöyledir:

(Kim, dünyada günahını gizlerse, Allahü teâlâ da, Kıyamette, o günahı herkesten gizler.) [Müslim]

(Bir günaha düşen, Allah’ın örtüsünü, kaldırmasın, onu gizlesin!) [Müslim]

Çünkü insanlardan utanarak günahı gizlemek, hayâdandır. Hayâ da imandandır. Günah gizlenmezse, fasıklar bundan cesaret alır. (Falanca günah işliyor. Ben de işlesem ne çıkar?) diyebilir. Hikmet ehli zatlar, (Hayâ elbisesine bürünenin ayıpları görülmez. Duyulunca hoşlanılacak şeyleri yap! Kimsenin duymasını istemediğin ve duyulunca insanların hoşlanmayacağı şeylerden kaç!) buyuruyorlar.

Gizli işlenmiş bir günahı açığa vurmak ayrıca günahtır. İbni Âbidin hazretleri, (Günahını açığa vurmak, ayrıca günah olur. Gizli yapılan günahı başkalarına anlatmak da günahtır) buyuruyor. Günahtan el çekemeyen kimse, kötü örnek olmamak için günahını gizlemelidir. Oruç tutmayan kimse, orucunu gizli yemelidir. Açıktan yemesi ayrıca günah olur.

Gizli yapılması istenen, ibadet nafile ibadetlerdir. Nafile ibadetler açıktan yapılınca riya karışma tehlikesi vardır. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Farzlar yapılırken araya riya karışmaz. Nafile ibadetlerdeyse, gösteriş çok olur. Bunun için, zekâtı açıktan verip iftiradan kurtulmalı; nafile olan sadakayı gizli vermeli ki, kabul olma ihtimali fazla olur. (2/82)

Nafile ibadetleri gizli yapmak daha iyidir. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Gizli sadaka daha iyidir.) [Bekara 271]

(Rabbinizi gizli, sessiz çağırın.) [Araf 55]

(Rabbini, içinden zikret!) [Araf 205]

Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:

(Kıyamette, Allahü teâlânın himayesine aldığı yedi kişiden biri, sağ elinin verdiğini sol eli bilmeyecek kadar, sadakayı gizli verendir.) [Buhari]

(Sadakayı gizli vermek Cennet hazinesidir.) [Hatib]

(Sadakayı gizli vermek iyilik hazinesidir.) [Taberani]

(Farzlar hariç, evde kılınan namaz, mescidimde kılınandan üstündür.) [İ. Abidin]

(Farzlar hariç, namazı evde kılın; evde kılınan namaz daha hayırlıdır.) [Buhari]

(Tenhada kılınan nafile namazın sevabı, herkesin yanında kılınandan 25 kat daha fazladır.) [İ. Ahmed]

(Hafaza meleklerinin işitmediği zikir, işittiklerinden 70 kat daha sevabdır.) [Beyheki]

(Allah’ı gizlice zikredin!) [İbni Mübarek]