Sual: Seadet-i Ebediyye’nin üç yerinde, çalgı aletleri ile hayhuy etmenin
zikir olmadığı bildiriliyor. Hay Allah demektir. Hayhuy neden zikir olmasın
diyenlere nasıl cevap verelim?
CEVAP
Hayhuy, farsça bir kelimedir, gürültü, patırdı, karışıklık, kargaşa demektir.
Kelimenin yarısını alıp, (hay, Allah demek) yanlıştır. Haydutluk kötü dense, hay
kelimesine hakaret sayılır mı? Eğer bu işte, Seadet-i Ebediyye’yi tenkit etmek
gibi, kötü bir maksat yoksa, bahsedilen tenkit koyu bir cehalet eseridir.
Hay arabide diri, canlı olmak, hayatta olmak demektir. Hayat, ilim, semi, basar,
irade kudret, kelam, tekvin, Allahü teâlânın sıfatlarındandır. Bu sıfatları
söyleyerek de zikir yapılmıyor. Buradan, (Hay veya hayat Allah’ın sıfatıdır. Hay
diye zikredenlere karşı çıkılıyor) demek çok yanlıştır.
Çalgı ile zikretmek, la ilahe illallah demek de haramdır, küfürdür. Çalgı ile
zikredenler, hayhuy demiyor, hayhuy ediyorlar. Hayhuy etmek gürültü çıkarmak
demektir. Çalgılı zikir ibadet olmaz, hayhuy olur, haram olur, küfür olur.
Haydan gelen huya gider, kolayca kazanılan şeyler, kolayca elden çıkar demektir.
(Hay da, huy da Allah’tır, Allah’tan gelen Allah’a gider) demek yanlıştır.
Hayhay baş üstüne demektir. Buradaki hayhay kelimesine de Allah demek yanlıştır.